X

Zapamiętaj!

X

Co się odmienia według poszczególnej deklinacji?	wyjątki
Według dekl. I odmieniają się feminina zakończone w N. sing. na -a, w G. sing. na -ae, np.    rosa, ros-ae (róża); mensa,-ae (stół)	nauta, -ae m. (żeglarz) agrícola, -ae m. (rolnik) poëta, -ae m. (poeta)
Według dekl. II odmieniają się masculina zakończone w N. sing. na -us lub -er, w G. sing. na -i, oraz neutra zakończona w N. sing. na -um, w G. sing. na -i, np.    dóminus,-i (pan); puer,-i (chłopiec); forum,-i (rynek)	Drzewa, wyspy, kraje, miasta, choć z –us, mają rodzaj jak niewiasta.
Według typu spółgłoskowego III dekl. odmieniają się nierównozgłoskowe, które przed końcówką G. sing do najbliższej samogłoski mają tylko jedną spółgłoskę, np.    orātor, oratōr-is m. (mówca); lex, leg-is f. (prawo);    corpus, córpor-is n. (ciało)	„Rodzina z pieskiem”: pater, patr-is (ojciec) mater, matr-is (matka) frater, fratr-is (brat) senex, senis (starzec) iúvenis,-is (młodzieniec) parentes, -um (rodzice) vates, vatis (wieszcz) canis, canis (pies)
Wg typu samogłoskowego III deklinacji odmieniają się przymiotniki III deklinacji w stopniu równym oraz neutra zakończone w N. sing. na -e, -al, -ar, np.    acer,-ris,-re (ostry); nóbilis,-e (szlachetny); sapiens,    -ntis (mądry); mare,-is (morze); ánimal,-is (zwierzę)	Niektóre przymiotniki III deklinacji odmieniają się wg typu spółgłoskowego: vetus, véteris (stary) dives, dívitis (bogaty) pauper, paúperis (ubogi) princeps,-ipis (pierwszy)
Według typu mieszanego III deklinacji odmieniają się nierównozgłoskowe, które przed końcówką G. sing. do najbliższej samogłoski mają co najmniej dwie spółgłoski oraz równozgłoskowe, które kończą się w N. sing. na -es lub -is, np.    urbs, urb-is (miasto); pars, part-is (część);    ovis, ov-is (owca); fames, fam-is (głód)	Niektóre słowa mają w Acc. sing. końcówkę –im oraz w Abl. sing końcówkę –i: puppis, -is f. (rufa) turris, -is f. (wieża) secūris, -is f. (siekiera) sitis, -is f. (pragnienie) vis f. (siła) – rzeczownik   nieregularny bez G. sing.
Według IV dekl. odmieniają się masculina, zakończone w N. sing na -us, w G. sing. też na -us, oraz neutra zakończone w N. sing. na -u, w G. sing. na -us, np.    exércitus,-us (wojsko); genu, gen-us (kolano)	manus, -us f. (ręka) domus, -us f. (dom) acus, -us f. (igła) pórticus, -us f. (portyk) tribus, -us f. (dzielnica) Idus, -us f. (Idy)
Według V dekl. odmieniają się feminina zakończone w N. sing. na -es, w G. sing. na -ei, np.    facies,-ei (twarz); res, rei (rzecz)	dies,-ei jest masculinum; gdy jednak jest określony pod względem daty, wtedy jest femininum, np. prima dies Aprilis

   

 

Nihil (nil) novi sub sole.

Nic nowego pod słońcem.

Oὐκ ἔστιν πᾶν πρόσφατον ὑπὸ τὸν ἥλιον.  

Księga Eklezjasty I, 9