orn. SumpÒsion orn.

czyli

TEMATYCZNY SŁOWNICZEK

polsko-łacińsko-(staro)grecki

(opracował Petros Pneumaticos)

 strona główna


Sentencje łacińskie i greckie:
 
MATER NOSTRA,
czyli co zawdzięczamy antykowi Morza Śródziemnego:

Topograficzny Słownik Starożytnego Rzymu:

Topograficzny Słownik Starożytnych Aten:
http://athenae-antiquae.wietrzykowski.net/
 

Rodzina
girl. 

CZŁONKOWIE  RODZINY

  membra familiae – mšla tÁj o„k…aj


babka

avia, ae f.

¹ q»lh,-hj

brat

frater, tris m.

Ð ¢delfÒj,-oà

brat rodzony

germānus, i m.

Ð ¢delfÒj,-oà

chłopiec

puer, ri m.

Ð pa‹j, paidÒj

ciotka (siostra matki)

matércula, ae f; matértera, ae f.

¹ thq…j,-…doj; ¹ qe…a,-aj

ciotka (siostra ojca)

ámita, ae f.

¹ thq…j,-…doj

córka

filia, ae f.

¹ qug£thr,-trÒj

dziadek

avus, i m.

Ð presbÚthj,-ou

dzieci

líberi, orum m.pl.

oƒ pa‹dej,-wn

dziecko (małe)

infans, antis m.f.

Ð n»pioj,ou

dziewczyna

puella, ae f.

¹ kÒrh,-hj

kobieta

mulier, -líeris f.; fémina, ae f.

¹ gun», gunaikÒj; ¹ q»leia,-aj

kochanek

amasius, ii m.

Ð ™rwtÚloj,-ou

kochanka

amasia, ae f.

¹ ™rwt…j,-…doj

krewni

cognāti, ōrum m.pl.

oƒ suggene‹j,-în

krewny

propinquus, 3

suggen»j,-šj

kuzyn

consobrīnus, i m.

Ð ¢neyiÒj,-oà

kuzynka

consobrīna, ae f.

¹ ¢neyi£,-©j

macocha

noverca, ae f.

¹ mhtri£,-©j

małżeństwo

connubium, ii n.; nuptiae, arum f.pl.; coniugium, ii n.; matrimonium, ii n.

Ð g£moj,-ou

mamusia

ámmula, ae f.

¹ mamm…a,-aj

matka

mater, tris f.

¹ m»thr, mhtrÒj

matka chrzestna

matrīna, ae f.

¹ non£,-©j

mąż

marītus, i m.; coniu(n)x, iugis m.

Ð gamšthj,-ou; Ð pÒsij,-eoj

mężczyzna

vir, ri m.

Ð ¢n»r, ¢ndrÒj

miłość

amor, ōris m.

Ð œrwj, œrwtoj

miłość braterska

cáritas, atis f.

¹ filadelf…a,-aj

miłość rodzicielska

píetas, atis f.

¹ storg»,-Áj

miłość do rodziców

píetas, atis f.

¹ gonufil…a,-aj

miłość do bliźniego

cáritas, atis f.

¹ ¢g£ph,-hj

młodzieniec

iúvenis, is m.

Ð nean…aj,-ou

narzeczona

sponsa, ae f.

¹ nÚmfh,-hj

narzeczony

sponsus, i m.

Ð numf…oj,-ou

niewierność

infidélitas, atis f.

¹ ¢qes…a,-aj

obrączka ślubna

ánulus, i m.

tÕ kukl…skion,-ou

ojciec

pater, tris m.

Ð pat»r, patrÒj

ojciec chrzestny

patrīnus, i m.

Ð nonÒj,-oà

ojczym

vítricus, i m.

Ð patrwÒj,-oà

pierścionek

anellus, i m.

tÕ daktul…dion,-ou

powinowaty

affīnis, e

khdest»j,-šj

prababka

proavia, ae f.

¹ ™pithq»,-Áj

pradziadek

próavus, i m.

Ð prÒpappoj,-ou

prawnuczka

proneptis, is f.

¹ proeggon»,-Áj

prawnuk

prónepos, ōtis m.

Ð prošggonoj,-ou

przyjaciel

amīcus, i m.

Ð f…loj,-ou

przyjaciółka

amīca, ae f.

¹ f…lh,-hj

przyjaźń

amicitia, ae f.

¹ fil…a,-aj

rodzice

parentes, um m.pl.

oƒ gone‹j,-wn

rodzina

familia, ae f;; gens, gentis f.

¹ o„kogšneia,-aj; ¹ suggšneia,-aj

rodzinny

familiaris, e

o„kogeneiakÒj, 3

rozwód

repudium, ii n.; divortium, ii n.

¹ di£zeuxij,-ewj, tÕ ¢post£sion,-ou

siostra

soror, ōris f.

¹ ¢delf»,-Áj

siostra rodzona

germāna, ae f.

¹ aÙtadšlfh,-hj

staruszka

anus, us f.

¹ gra‹a,-aj

starzec

senex, senis m.

Ð gšrwn,-ontoj

stryj

pátruus, i m.

Ð p£trwj,-woj

syn

filius, ii m.

Ð uƒÒj,-oà

synowa

nurus, us f.

¹ nuÒj,-oà

szwagier

levir, i m.

Ð gambrÒj,-oà

szwagierka

glos, glories f.

¹ gambr»,-Áj

ślub małżeński

connubium, ii n.; nuptiae, arum f.pl.; matrimonium, ii n.

Ð g£mój,-ou

śluby narzeczeństwa

sponsalia, ium n.pl.

t¦ numf…a,-wn

tata, tatuś

atta, ae m.; papa, ae m.

Ð papp…aj,-ou

teściowa

socrus, us f.

¹ penqer£,-©j

teść

socer, cri m.

Ð penqerÒj,-oà

uczta weselna

connubium, ii n.; nuptiae, arum f.pl.; cena, ae f. nuptialis

Ð g£moj,-ou

uczucie

affectus, us m.

tÕ a‡sqhma,-atoj

urodziny

dies, diei m. natalis; natalicia, orum n.pl.

¹ genšqlh,-hj; ¹ genšsia,-aj

wdowa

vídua, ae f.

¹ c»ra,-aj

wdowiec

víduus, i m.

Ð cÁroj,-ou

welon

velum, i n.; (w starożytności: flámmeum, i n. - “płomienisty”)

¹ kalÚptra,-aj

wierność

fides, ei f.

Ð ˜rkismÒj,-oà

wnuczka

neptis, is f.

¹ œggonoj,-ou

wnuk

nepos, ōtis m.

Ð œggonoj,-ou

wujek

avúnculus, i m.

Ð qe‹oj,-ou

wujenka

avúncula, ae f.

¹ qe…a,-aj

zaufanie

confidentia, ae f.

¹ p…stij,-ewj

zięć

gener, eri m.

Ð gambrÒj,-oà

żona

uxor, ōris f.; coniu(n)x, cóniu(n)gis f.

¹ gamet»,-Áj; ¹ ¥locoj,-ou


 

X

 
Nałożyć pierścionek zaręczynowy Ánulum prónubum ínferro, -férre, -tuli, -lātum;  impōno, 3,-posui, -pósitum 'Epit…qhmi tÕ tÁj ™ggu»sewj daktul…dion.
Zaręczać się Sponsalia facio, 3, feci, factum 'Eggu©n.
Obiecać małżeństwo Matrimonium promitto, 3, -mīsi, -missum TÕn g£mon Ðmologe‹n.
Marek żeni się z Marią. Marcus Mariam uxōrem ducit; uxōror, 1, atus sum; nuptior, 1, atus sum M£rkoj Mar…am game‹.
Pojąć za męża Marītum duco, 3, duxi, ductum; marīto, 1, avi, atum Gamšsqai.
Marek i Maria biorą ślub Marcus et Maria se matrimonio iungunt (iungo, 3, nxi, nctum) M£rkoj kaˆ Mar…a gamšzonatai.
Maria poślubia Marka Maria nubit Marco; nupturio, 4, ivi, itum Mar…a M£rkon game‹.
Rozwieść się Divortium facio, 3, feci, factum DiazeÚgnusqai.
Dochowywać wierności Fidem servo, 1, avi, atum T¾n p…stin thre‹n.
Złamać wierność Fidem frango, 3, fregi, fractum T¾n p…stin katakl©n.
Jestem ojcem chrzestnym In baptismo levans sum; Patrīnus sum. `O nÒnoj e„m….
Należy kochać rodziców! Parentes amandi sunt! 'Agap©n toÝj gone‹j Ñfele‹.
Dzień dziecka/matki/ojca Festum infantium/matrum/patrum ¹ tîn Paid…wn (Metrîn, Patrîn) `Eort»
Dzień babci/dziadka Festum aviarum/avorum ¹ tîn Thqîn (PresbÚtwn) `Eort»
Żyć zgodnie In concordia vivo, 3, vixi, victum Sumfènwj bioàn.
Pielęgnować dobre obyczaje Bonos mores colo, 3, colui, cultum Q£lpein t¦ ™q£ ¢gaq¦.
Babcia jest w wielkim poważaniu. Avia in magno honore est. `H t»qh ™n meg£lV timÍ ™st…n.
Nie kłóćcie się w domu! Nolīte domi rixari! OÙk ™r…zete ™n tù o‡kJ.
Być z dobrej rodziny Nóbili génere (loco) natus 'Ek eÙgenikoà o„koà
Podaj babci herbatę! Praebe aviae theam! ”Epece tÕ tsa‹on tÍ t»qV.
Wczoraj urodził się Jan. Heri Ioannes natus est. 'Ecqj 'Iw£nnhj ™gšnesen.
Dziadek dzisiaj umarł. Avus hodie mortuus est. S»mhron Ð presbÚthj tšqnhken.
Jutro jest pogrzeb dziadka. Cras avi sepultūra erit. AÜrion ¹ toà presbÚtou ™kfor¦ œsetai.
 
 

X

   

Quam bonum et iucundum habitare in unum. 

Jak dobrze i przyjemnie mieszkać w jedności.

`Wj kalîj kaˆ ¹dÝ o„ke‹n ™n ˜nÒthti.


X

 

strona główna

wietrzyk